Każdy z nas, bez względu na wiek, płeć, wykształcenie czy zawód zmuszony jest na co dzień korzystać ze środków komunikacji, zarówno masowej, jak i prywatnej. Postępujące z roku na rok natężenie ruchu na drogach wiąże się niestety z dużą ilością stłuczek, wypadków, a nawet poważnych katastrof komunikacyjnych. Skutki tych zdarzeń dotykają nie tylko kierujących pojazdami, ale również innych uczestników ruchu – pasażerów, rowerzystów czy pieszych. Sprawdź, jak udowodnić szkody komunikacyjne i uzyskać odszkodowanie lub zadośćuczynienie.
Szkody wynikłe ze zdarzenia komunikacyjnego
Każde zdarzenie komunikacyjne, choćby najdrobniejsze, wiąże się z konsekwencjami – uszczerbkiem na majątku lub stanie zdrowia. Zbiorczo określamy je mianem szkód, czyli różnicą pomiędzy stanem sprzed a po zdarzeniu komunikacyjnym. Standardowo kategoryzujemy się jako szkody materiale i niematerialne.
Szkody komunikacyjne – materialne
Szkody materialne to uszczerbek w naszych majątku i interesach – przez to są one wyrażane w pieniądzu. Wszelkie roszczenia z tej kategorii będą nazywane odszkodowaniami. Do szkód materialnych zalicza się:
- wszelkie starty i uszkodzenia m.in. pojazdu, ubioru czy wyposażenia;
- koszty leczenia, dojazdów, komunikacji, środków zastępczych czy rehabilitacji;
- utracone korzyści, czyli wszystko to, co powiększyłoby nasz majątek (np. wynagrodzenie), gdyby do danego zdarzenia komunikacyjnego nie doszło.
Szkody komunikacyjne – niematerialne
Szkody niematerialne to każdy uszczerbek na naszej kondycji, który nie stanowi naszego majątku i sam z siebie nie ma wartości pieniężnej. Obejmuje to ból fizyczny i cierpienia psychiczne. Do tej kategorii zaliczać się będą np.:
- zerwane więzi emocjonalne z bliskimi;
- obniżenie własnej samooceny;
- pogorszenie relacji z bliskimi;
- strach o własne życie / zdrowie;
- ogólne pogorszenie samopoczucia.
Pomimo niematerialnego charakteru, przyjmuje się, że rekompensata za szkody komunikacyjne niematerialne następuje poprzez przyznanie odpowiedniej sumy pieniężnej. Roszczenia z tej kategorii określane są jako zadośćuczynienie.
Dokumenty niezbędne przy dochodzeniu świadczeń za szkody komunikacyjne
Dążąc do uzyskania rekompensaty za poniesione szkody komunikacyjne (zarówno materialne, jak i niematerialne), musimy wpierw dokonać ustaleń i pozyskać dokumenty niezbędne do rozpoczęcia takiego procesu. W pierwszej kolejności należy uzyskać wszelkie informacje i dokumenty obrazujące miejsce, datę i okoliczności samego zdarzenia. Do poczynienia takich ustaleń przydatnymi środkami pozostają:
Zdjęcia / nagrania z samego zdarzenia lub bezpośrednio po nim
Telefon wyposażony w aparat ma praktycznie każdy z nas. Natomiast ciężko oczekiwać, by ktoś w każdej okoliczności był w stanie rejestrować sam przebieg zdarzenia. Warto rozejrzeć się po okolicy – obecnie bardzo wiele miejsc i urządzeń (np. bankomaty, sklepy wielkopowierzchniowe) posiadają zainstalowany stały monitoring. Jeżeli nawet nie uzyskamy go „od ręki” od zarządcy czy właściciela, dobrze jest zwrócić się o jego zabezpieczenie lub zanotować jego dane.
Zapisy z wideorejestratorów
Urządzenia takie również są coraz bardziej popularne wśród kierowców. Również znaczna część pojazdów komunikacji miejskiej lub dalekobieżnej jest w nie wyposażona. Jeżeli wideorejestrator nie należy do nas, jego właściciel może nie być skory do udostępniania nam zapisów, natomiast dobrze jest zwrócić się o jego zabezpieczenie.
Lokalizatory miejsca zdarzenia
Tutaj znowu z pomocą przychodzi nam nasz telefon, gdyż praktycznie każdy model wyposażony jest w lokalizator GPS. Dobrym pomysłem jest też wykonać nim kilka zdjęć poglądowych pozwalających ustalić np. jakie warunki atmosferyczne / drogowe panowały w momencie zdarzenia lub bezpośrednio po nim.
Dane innych osób czy pojazdów uczestniczących w zdarzeniu
Należy pamiętać, że każdy wypadek bądź kolizja są połączone z silnymi emocjami. Bywa, że inne osoby mogą nie być skore do podawania swoich danych, zachowywać się agresywnie lub próbować uciekać z miejsca zdarzenia. W takiej sytuacji powinniśmy od razu wezwać na miejsce funkcjonariuszy policji. Jeżeli w zdarzeniu uczestniczyły inne pojazdy, starajmy się przede wszystkim zapisać / zapamiętać ich numery rejestracyjne.
Jeżeli na miejsce zdarzenia wezwano policję, sytuacja ulega uproszczeniu, gdyż funkcjonariusze zobligowani są do sporządzenia ustandaryzowanych notatek z każdej interwencji.
Numer rejestracyjny – pierwszy krok w ustaleniu sprawców zdarzenia
Pamiętajmy, że praktycznie wszystkie pojazdy silnikowe (łącznie z motocyklami i quadami) poruszające się po drogach publicznych zobligowane są do posiadania obowiązkowego ubezpieczenia OC i widocznych tablic rejestracyjnych. Ubezpieczenie to jest przypisane do pojazdu – nie zaś kierowcy. Znając numer rejestracyjny pojazdu oraz datę zdarzenia, jesteśmy w stanie za pomocą strony Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego ustalić, u którego ubezpieczyciela pojazd posiadał polisę OC. Tym samym możemy znaleźć podmiot odpowiedzialny.
Dowody określające szkody komunikacyjne
Z powodu zdarzenia uszkodzeniu ulegał nasz pojazd:
- zdjęcia / nagrania obrazujące stan pojazdu bezpośrednio po samym zdarzeniu,
- kosztorysy naprawy,
- protokoły oględzin,
- rachunki za naprawę,
- dowód rejestracyjny, ewentualnie inny dokument potwierdzający własność.
W wyniku wypadku odnieśliśmy obrażenia:
- protokoły wyjazdów karetki zdrowia,
- karty przyjęć i karty wypisowe z placówek zdrowia,
- zaświadczenia lekarskie,
- recepty,
- rachunki za zabiegi rehabilitacyjne,
- paragony lub faktury za leki, środki opatrunkowe, sprzęt medyczny,
- rachunki za żywność specjalnego przeznaczenia,
- paragony lub faktury za transport i dojazdy do placówek zdrowia.
Pamiętajmy, że niemal każde opatrzenie przez zespół ratownictwa, przyjęcie na SOR lub pobyt w szpitalu jest szczegółowo rejestrowane i sporządza się z niego dokumentację medyczną. Pacjentom przysługuje dostęp do tej dokumentacji i prawo wykonywania z niej odpisów czy kopii.
Uwaga! Musimy pamiętać, że pomiędzy zdarzeniem, a poniesionym uszczerbkiem musi istnieć związek przyczynowy, by mógł on być podstawą roszczenia odszkodowawczego. Warto też wspomnieć, że nie zawsze jesteśmy zobligowani do korzystania jedynie z publicznej służby zdrowia i jej świadczeń. Jeżeli w danych okolicznościach np. oczekiwanie na zabieg byłoby długotrwałe i połączone z dużym dyskomfortem / cierpieniem, mamy prawo skorzystać z usług prywatnych (a następnie domagać się odszkodowania za poniesione koszty).
W wyniku zdarzenia uszkodzeniu uległy inne składniki mienia:
- zdjęcia / nagrania obrazujące ich stan bezpośrednio po samym zdarzeniu, a także ich stan przed zdarzeniem (oczywiście jeżeli nimi dysponujemy);
- dowód, że składniki mienia stanowiły naszą własność (np. paragony, dowody zakupu, faktury – ułatwią nam one też ustalenie wartości).
W tej kategorii mieścić się będą koszty leczenia naszych zwierząt (jak pies czy kot), jeżeli odniosły one obrażenia w wyniku zdarzenia.
Z powodu wypadku zmuszeni zostaliśmy do poniesienia innych kosztów lub ponieśliśmy inna stratę:
Mogą to być np. koszty:
- noclegu w oczekiwaniu na połączenie powrotne do naszego miejsca zamieszkania,
- biletu na występ / imprezę, w której nie mogliśmy z uwagi na zdarzenie uczestniczyć,
- wynajmu pojazdu zastępczego,
- przejazdu innymi środkami transportu np. z uwagi na przegapiony lot.
Dowodami w tej sytuacji będą głównie rachunki, paragony lub faktury.
Odszkodowanie po wypadku komunikacyjnym – ważne informacje
Pamiętajmy, że nie każdy uszczerbek (ma to szczególne znaczenie w przypadku naszego zdrowia) jest z miejsca widoczny i prosty do ustalenia bezpośrednio po wypadku. Często negatywne efekty dają o sobie znać po dłuższym czasie i istotne jest, by dysponować dokumentacją pozwalającą na powiązanie ich z samym zdarzeniem.
Szkody komunikacyjne – podsumowanie
Powyższe wyliczenie stanowi tylko zgeneralizowaną listę najistotniejszych dokumentów czy dowodów, które mogą pomóc przy likwidacji szkody komunikacyjnej. W przypadku wątpliwości zalecamy kontakt z ekspertami Kancelarii Żurawiecka, Krajewska i Wspólnicy z Katowic. Swoim wieloletnim doświadczeniem udzielą oni profesjonalnej i obiektywnej pomocy przy dochodzeniu szkód komunikacyjnych.
Autor: adwokat Piotr Halicki; redakcja: Marta Buks