Frankowicze, którzy zdecydowali się na wytoczenie powództwa przeciwko bankowi mogą spodziewać się, że otrzymają pismo, w którym bank oświadcza, że korzysta z prawa zatrzymania. Zarzut zatrzymania nie jest nową instytucją, jednak w przypadku spraw frankowychs przeżywa swoisty renesans. Czym jest prawo zatrzymania? Czy należy się go obawiać? Jak wygląda dalsze postępowanie jeśli bank skorzysta z prawa zatrzymania?
Co to jest prawo zatrzymania?
Prawo zatrzymania stosuje się w przypadku umów wzajemnych, które uznane zostały za nieważne lub od których z jakichś powodów odstąpiono. W uproszczeniu można przyjąć, że w przypadku wzajemnych rozliczeń stron, każdej z nich przysługuje prawo zatrzymania, dopóki druga strona nie zaofiaruje zwrotu otrzymanego świadczenia albo nie zabezpieczy roszczenia o zwrot. W przypadku spraw frankowych niekiedy to banki decydują się na zastosowanie prawa zatrzymania, które może utrudnić kredytobiorcy wyegzekwowanie od banku należnych mu świadczeń.
Wniosek o zastosowanie prawa zatrzymania może zostać złożony w formie pisma procesowego lub na sali sądowej, a na jego podstawie sąd może wskazać, że bank ma prawo wstrzymać się z wypłatą świadczeń należnych kredytobiorcy do czasu, aż ten rozliczy się z bankiem ze swojej części długu lub go zabezpieczy.
Ponadto istniało ryzyko, że od dnia złożenia przez bank oświadczenia o skorzystaniu z prawa zatrzymania kredytobiorca straci prawo do odsetek za ten okres. Zmienił to grudniowy wyrok TSUE, w którym Trybunał wskazał, że banki nie mogą powoływać się na zarzut zatrzymania, jeżeli będzie to prowadziło do utraty ustawowych odsetek za opóźnienie przez konsumentów.
Zarzut zatrzymania a WYROK TSUE C-28/22
W sprawach frankowych zarzut zatrzymania jest stosowany przez banki głównie w celu pomniejszenia roszczeń kredytobiorców z tytułu odsetek ustawowych za opóźnienie w płatności świadczeń dochodzonych w pozwie. Jeśli sąd uwzględniłby taki wniosek złożony przez bank, przestawałyby być naliczane odsetki na rzecz kredytobiorcy.
Z tego właśnie powodu Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 14 grudnia 2023 r. w sprawie C-28/22 uznał, że stosowanie zarzutu zatrzymania w sprawach kredytów frankowych jest sprzeczne z przepisami unijnej dyrektywy konsumenckiej. Ponadto Trybunał jasno wskazał, że uwzględnienie zarzutu zatrzymania nie może powodować utraty przez konsumenta prawa do uzyskania odsetek za opóźnienie.

Co jeśli zarzut zatrzymania zostanie uwzględniony przez sąd?
Jeśli sąd mimo wszystko uwzględni zarzut zatrzymania kredytobiorca może po uprawomocnieniu się wyroku złożyć oświadczenie o potrąceniu przysługującego mu względem banku roszczenia z kwoty, którą miałby zwrócić mu bank. W większości spraw dotyczących kredytów we franku nic nie stoi na przeszkodzie, aby dokonać rozliczenia właśnie poprzez potrącenie. Tym bardziej, że często kredytobiorcy wpłacili do banku kwotę przekraczającą wysokość wypłaconego kapitału.
Decydując się na pomoc Kancelarii Żurawiecka, Krajewska i Wspólnicy nie musisz sam mierzyć się z pismami otrzymanymi z banku. Możesz liczyć na nasze wsparcie na każdym etapie postępowania, począwszy od złożenia reklamacji do banku, a na postępowaniu sądowym kończąc, również w przypadku złożenia apelacji.
współautor: Julia Gajos