Na terenie Górnego Śląska szkody górnicze wydają się być nieodłącznym elementem krajobrazu. Agresywna eksploatacja górnicza wpływa nie tylko na środowisko, ale również na budynki usytuowane na tym obszarze. Właściciele nieruchomości nie mogą sprzeciwić się działaniom kopalni (jeśli prowadzone są zgodnie z przepisami), mogą oni jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym działaniem szkody. Jak uzyskać odszkodowanie za szkody górnicze?
Szkody górnicze – co warto wiedzieć?
Szkody górnicze mogą przybierać postać zniszczenia budynku lub jego części (np. pęknięcia) i zarysowania ścian wewnętrznych lub zewnętrznych, uszkodzenia stropów, deformacji stolarki okiennej), przechylenia całej bryły budynku, zawalenia lub deformacji gruntu (np. zapadliska, osunięcia, szczeliny, podtopienia). Ponadto szkody górnicze mogą również wystąpić na gruntach rolnych i leśnych.
Odszkodowanie za szkody górnicze a zabezpieczenie budynku
Na terenach podlegających wpływom eksploatacji górniczej powinny być stosowane zabezpieczenia konstrukcji budynków, odpowiednie do stanu zagrożenia, wynikającego z prognozowanych oddziaływań powodowanych eksploatacją górniczą, przez które rozumie się wymuszone przemieszczenia i odkształcenia oraz drgania podłoża. Szkody górnicze są oznaczane kategoriami od I do V, gdzie kategoria V oznacza tereny, na których odradza się budowanie.
Decydując się na budowę domu na terenach zakwalifikowanych do powyższych kategorii inwestor musi się liczyć z koniecznością poniesienia podwyższonych kosztów budowy ze względu na wymogi dotyczące specjalnego wzmocnienia fundamentów oraz rodzaju użytych materiałów budowlanych. Kopalnia jest natomiast zobowiązana do zwrotu środków poniesionych na dodatkowe zabezpieczenia i wzmocnienia budynku.
Mimo dostosowania konstrukcji do aktualnych wytycznych w momencie budowy nieruchomości z czasem może jednak dojść do powstania zniszczeń. Taka sytuacja może mieć miejsce ze względu na dokonanie w międzyczasie zmian w planach wydobycia (np. poprzez wzmożenie wydobycia lub włączenia nowych terenów).
Właściciel nieruchomości w sytuacji wystąpienia zniszczeń spowodowanych działaniami kopalni, ewentualnie innego odpowiedzialnego podmiotu, może domagać się odszkodowania za szkody górnicze w formie pieniężnej lub przywrócenia stanu sprzed szkody (naprawienia zniszczeń). Tym samym wysokość odszkodowania za szkody górnicze jest zależna od wielkości wyrządzonych szkód, jak również kosztów ich naprawy.
Odszkodowanie za szkody na budynkach – krok po kroku
Celem uzyskania odszkodowania w pierwszej kolejności należy ustalić jaki podmiot jest odpowiedzialny za szkody i tym samym jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania za szkody górnicze.
Następnym krokiem jest określenie wielkości szkód oraz wycena ich zlikwidowania. Również należy wykazać związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy działaniami zakładu górniczego a powstałymi uszkodzeniami/zniszczeniami. Mając ustalone powyższe kwestie należy skierować stosowne pismo do podmiotu odpowiedzialnego. Jeśli w terminie 30 dni przedsiębiorca odpowiedzialny za szkodę nie uzna naszego żądania, to poszkodowanemu pozostaje skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego.
Należy pamiętać, że roszczenie z tytułu szkód górniczych przedawniania się z terminem 5 lat od chwili dowiedzenia się o szkodzie, jednak każda sytuacja musi być indywidualnie oceniania.
Otrzymanie jednorazowego odszkodowania za szkody górnicze nie eliminuje możliwości dochodzenia od kopalni, ewentualnie od innego odpowiedzialnego podmiotu, odszkodowania za kolejne, inne szkody, które powstaną w przyszłości.
Kancelaria Żurawiecka, Krajewska i Wspólnicy specjalizująca się w prawie górniczym może pomóc w przeprowadzeniu całego procesu uzyskania odszkodowania, w tym w przygotowaniu niezbędnych dokumentów i reprezentowaniu klienta w postępowaniu sądowym. Zachęcamy do kontaktu, aby uzyskać profesjonalne wsparcie w walce o swoje prawa.
Autor: Emilia Waśkowska – Drąg, Redakcja: Olga Łukasiewicz