Eksploatacja surowców naturalnych jest nieodłącznym elementem współczesnej gospodarki, ale mało kto zdaje sobie sprawę z konsekwencji, jakie niesie za sobą działalność górnicza. Szkody górnicze, obejmujące deformacje terenu, uszkodzenia budynków oraz zanieczyszczenie wód gruntowych, stają się coraz poważniejszym problemem w regionach o intensywnej eksploatacji. Mieszkańcy dotkniętych obszarów często zmagają się z licznymi trudnościami, które wpływają na ich codzienne życie i bezpieczeństwo. Czym są szkody górnicze? Jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać odszkodowanie za szkody górnicze?
Czym są szkody górnicze?
Pojęcie szkody górniczej nie zostało nigdzie ustawowo zdefiniowane, można jednak przyjąć, iż są to różnego rodzaju uszczerbki powstałe na skutek działania zakładów górniczych. Uszczerbki te najczęściej manifestują się w postaci zarysowań, pęknięć, przechyleń budynków, a także deformacji i zapadlisk gruntów.
Odszkodowanie za szkody górnicze
Ustawodawca dostrzegając skalę i uciążliwość problemu wyszedł naprzeciw oczekiwaniom poszkodowanych i przewidział w tej kwestii rozwiązania prawne umożliwiające dochodzenie swoich praw. W przypadku wystąpienia szkody górniczej to poszkodowany decyduje o sposobie jej naprawienia.
Rekompensata może przybrać formę przywrócenia nieruchomości do stanu sprzed wystąpienia szkody albo formę pieniężną w postaci wypłaty odpowiedniego odszkodowania. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli zdecydujesz się na odszkodowanie zamiast przywrócenia stanu poprzedniego to musisz na to uzyskać zgodę podmiotu odpowiedzialnego. Jeżeli jednak przywrócenie stanu poprzedniego jest niemożliwe albo niesie za sobą zbyt duże trudności lub koszty, jako osoba poszkodowana, możesz jedynie uzyskać świadczenie pieniężne, które powinno wyrównać Ci poniesione straty.
Ponadto naprawienie wyrządzonej szkody powinno nie tylko obejmować poniesione straty ale też utracone korzyści, jeżeli zatem zdarzy Ci się sytuacja, że przywrócenie stanu poprzedniego nie doprowadzi do pełnej rekompensaty to możesz domagać się wyrównania wartości poniesionej szkody w pozostałym, niepokrytym zakresie poprzez wypłatę stosownego odszkodowania (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2004 r., sygn. akt III CZP 20/04).
Kiedy przedawniają się szkody górnicze?
Artykuł 149 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku Prawo geologiczne i górnicze określa, iż roszczenia z tytułu powstania szkód górniczych przedawniają się z upływem 5 lat od momentu dowiedzenia się o szkodzie.
Jednak w sytuacji, gdy szkoda powstała przed dniem 1 stycznia 2012 roku to termin ten wynosi nie 5 a 3 lata – zastosowanie znajdą tu bowiem przepisy uchylonej już ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze.
Ponato nawet jeśli według Twoich wyliczeń ten termin już upłynął to nie rezygnuj z dochodzenia swoich praw bez konsultacji ze specjalistą. Niekiedy zdarzają się sytuacje, że pomimo podniesienia przez kopalnię zarzutu przedawnienia Sąd uznał ten zabieg za nadużycie prawa podmiotowego i w konsekwencji zarzut taki okazał się zarzutem nieskutecznym. Na tle omawianego zagadnienia niezwykle ważnym jest również podkreślenie różnicy między pojęciem powstania szkody górniczej, a momentem dowiedzenia się o niej, gdyż to od tego ostatniego liczony jest termin przedawnienia roszczenia.
Jak otrzymać odszkodownie od kopalni?
Najskuteczniejszym sposobem na uzyskanie odszkodowania za szkody górnicze jest wystąpienie na ścieżkę sądową przeciwko kopalni, jednak aby było to możliwe konieczne jest wcześniejsze postępowanie ugodowe. Na czym ono polega?
Pierwszym krokiem do uzyskania należnych naam świadczeń jest złożenie wniosku o naprawę szkód górniczych do odpowiedniego zakładu górniczego bądź jego następcy prawnego, a w przypadku niemożności ustalenia podmiotu odpowiedzialnego za naprawę szkód, to z mocy prawa odpowiedzialność przechodzi na Skarb Państwa (odpowiedzialność absolutna). Ustawodawca zakreślił 30 dniowy termin liczony od złożenia wniosku na zawarcie ugody i po jego bezskutecznym upływie aktualizuje się możliwość dochodzenia swoich praw przed sądem.
Czas postępowania postępowania sądowego zależy od wielu czynników np. ilości biegłych w danej sprawie. Warto też pamiętać o tym, że jeżeli wyrok Sądu I instancji nie uwzględni w pełni dochodzonych żądań to istnieje możliwość odwołania się do wyroku Sądu II instancji. Jeśli chodzi o koszty sądowe to zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych strona, która dochodzi naprawienia szkody spowodowanej działalnością zakładów górniczych nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych. Chodzi tu o takie koszty jak opłata od pozwu czy wydatki w postaci np. zaliczki na wynagrodzenie za sporządzenie w sprawie opinii przez biegłego.
Szkody górnicze to poważny problem, który dotyka wielu mieszkańców regionów z intensywną działalnością wydobywczą. Deformacje terenu, uszkodzenia budynków oraz zanieczyszczenia wód gruntowych to tylko niektóre z negatywnych skutków, z którymi muszą się zmagać poszkodowani. Dla wielu z nich walka o sprawiedliwość i rekompensatę finansową staje się koniecznością. Jeśli Państwa nieruchomość ucierpiała wskutek działalności górniczej, warto znać swoje prawa i możliwości uzyskania odszkodowania. Kancelaria Żurawiecka, Krajewska i Wspólnicy specjalizuje się w sprawach związanych ze szkodami górniczymi. Oferujemy kompleksową pomoc prawną, od analizy sytuacji, przez negocjacje z kopalnią, aż po reprezentację przed sądem. Skontaktuj się z nami już dziś, aby umówić się na BEZPŁATNĄ konsultację i dowiedzieć się, jak możemy pomóc w odzyskaniu należnego odszkodowania. Działaj teraz, aby zapewnić sobie i swojej rodzinie spokój i bezpieczeństwo!