Sankcja kredytu darmowego – czym różni się od unieważnienia kredytu?

W sporach związanych z umowami kredytowymi coraz częściej spotykamy dwa mechanizmy ochrony interesów kredytobiorców – sankcję kredytu darmowego oraz nieważność umowy. Jeśli zastanawiasz się, które rozwiązanie może być dla Ciebie korzystniejsze, warto przyjrzeć się im bliżej i zrozumieć różnice między nimi.

Sankcja kredytu darmowego – czym jest i jak działa?

Sankcja kredytu darmowego to mechanizm prawny stworzony w celu ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami banków. Została wprowadzona na mocy ustawy o kredycie konsumenckim, która dokładnie określa zasady jej stosowania.

Warto podkreślić, że sankcja kredytu darmowego nie powoduje unieważnienia umowy. Jeśli bank naruszy określone obowiązki ustawowe, umowa kredytowa pozostaje ważna, ale staje się „darmowa”. Oznacza to, że spłacasz wyłącznie kapitał kredytu, bez odsetek, prowizji i dodatkowych opłat.

Aby skorzystać z sankcji kredytu darmowego, kredytobiorca musi złożyć bankowi pisemne oświadczenie, w którym wskaże konkretne naruszenia. Mogą to być zarówno proste uchybienia, takie jak błędne wskazanie danych kredytodawcy, jak również poważniejsze naruszenia, na przykład brak określenia istotnych informacji w umowie dotyczących rodzaju kredytu, kwoty, czasu trwania umowy, terminów płatności lub stopy oprocentowania. Do naruszeń zalicza się również pominięcie informacji o kosztach związanych z kredytem lub przekroczenie dozwolonych poziomów pozaodsetkowych kosztów kredytu.

Dzięki sankcji kredytu darmowego możesz znacząco obniżyć koszty obsługi zobowiązania. Pamiętaj jednak, że sankcję można zgłosić tylko w ciągu roku od wykonania umowy.

Unieważnienie umowy kredytu – czym różni się od sankcji kredytu darmowego?

Unieważnienie umowy kredytowej i sankcja kredytu darmowego to dwie odrębne instytucje prawne. Sankcja kredytu darmowego reguluje ustawa o kredycie konsumenckim i wymaga naruszenia konkretnych obowiązków banku. Natomiast stwierdzenie nieważności umowy kredytu opiera się na kodeksie cywilnym i wiąże się z występowaniem w umowie tzw. klauzul abuzywnych, czyli niedozwolonych.

Unieważnienie umowy oznacza, że traktuje się ją tak, jakby nigdy nie została zawarta. W takim przypadku zarówno kredytobiorca, jak i bank muszą wzajemnie zwrócić wszystko, co otrzymali na podstawie tej umowy.

Sankcja kredytu darmowego dotyczy kredytów konsumenckich zawartych po 18 grudnia 2011 roku i obejmuje kwoty do 255.500 zł. Unieważnienie umowy nie podlega takim ograniczeniom, choć należy pamiętać o terminach przedawnienia roszczeń związanych z nieważnością.

Skutki prawne sankcji kredytu darmowego i unieważnienia umowy kredytowej

W przypadku stwierdzenia nieważności umowy kredytu sąd traktuje ją tak, jakby nigdy nie istniała. Oznacza to obowiązek wzajemnego zwrotu świadczeń – kredytobiorca oddaje kapitał, a bank zwraca wpłaty dokonane przez klienta.

W przypadku sankcji kredytu darmowego umowa dalej trwa, ale zostaje przekształcona w kredyt bez oprocentowania i prowizji. Kredytobiorca spłaca tylko kapitał, bez dodatkowych kosztów. To rozwiązanie pozwala uniknąć natychmiastowego obciążenia finansowego i skraca czas ewentualnego procesu.

Sankcja kredytu darmowego a unieważnienie umowy – kluczowe różnice

Kredytobiorcy często zastanawiają się, czy wybrać sankcję kredytu darmowego, czy unieważnienie umowy. Różnice między nimi dotyczą kilku istotnych aspektów. Sankcja kredytu darmowego dotyczy naruszeń formalnych w umowie, takich jak błędne wskazanie danych kredytodawcy czy nieprawidłowe przedstawienie RRSO. Unieważnienie umowy natomiast stosuje się w przypadku poważnych naruszeń prawa, w tym klauzul abuzywnych.

Podstawą prawną sankcji kredytu darmowego jest ustawa o kredycie konsumenckim, a w przypadku unieważnienia – kodeks cywilny i Dyrektywa 93/13. Sankcja kredytu darmowego daje możliwość spłaty wyłącznie kapitału, natomiast unieważnienie umowy wymaga zwrotu wzajemnych świadczeń. Termin działania przy sankcji to zazwyczaj rok od wykonania umowy, podczas gdy w przypadku unieważnienia nie ma sztywnego terminu, ale obowiązuje przedawnienie roszczeń.

Kiedy warto wybrać sankcję kredytu darmowego, a kiedy unieważnienie umowy?

Sankcja kredytu darmowego jest korzystna przy kredytach konsumenckich, szczególnie jeśli w umowie występują niewielkie uchybienia, takie jak błędne dane kredytodawcy czy nieprawidłowe przedstawienie całkowitej kwoty kredytu. To dobre rozwiązanie, gdy chcesz uniknąć natychmiastowego zwrotu kapitału i długotrwałych procesów sądowych.

Unieważnienie umowy lepiej sprawdza się w przypadku kredytów długoterminowych, gdzie koszty poniesione przez konsumenta są wysokie, lub w sytuacjach rażącego naruszenia prawa. To także opcja dla osób, które chcą zakończyć współpracę z bankiem i odzyskać nadpłaty.

Podsumowanie

Wybór między sankcją kredytu darmowego a unieważnieniem umowy zależy od Twojej indywidualnej sytuacji, rodzaju naruszeń w umowie oraz możliwości finansowych. Warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie bankowym, aby wybrać rozwiązanie najlepiej dopasowane do Twoich potrzeb. Profesjonalną pomoc można uzyskać w kancelarii Krajewska i Wspólnicy w Katowicach.

Autor artykułu: Radca Prawny Magdalena Śpiewak-Uluturhan

Najczęstsze pytania