Od momentu wydania przełomowego wyroku przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, tysiące osób, które zaciągnęły kredyty CHF, zaczęły starać się o unieważnienie lub przewalutowanie swoich umów kredytowych. Kredyty waloryzowane kursem franka szwajcarskiego stały się tematem wielu postępowań sądowych w Polsce.
Niemniej jednak wciąż wielu frankowiczów nie jest świadomych swoich praw związanych z kredytem frankowym. Dlatego warto przyjrzeć się, jakie możliwości mają dziś osoby, które zaciągnęły kredyty CHF. Jakie prawa im przysługują? Co mogą zyskać w wyniku unieważnienia umowy lub przewalutowania kredytu? W tym artykule postaramy się wyjaśnić te kwestie.
Kredyty CHF — klauzule abuzywne w umowach
Każdy kredytobiorca, który rozważa skorzystanie z pomocy prawnej w sprawie kredytu frankowego, ma prawo do dokładnej analizy swojej umowy kredytowej. Od czego zacząć? Pierwszym krokiem jest sprawdzenie, czy w umowie znajdują się zapisy, które mogą stanowić podstawę do jej zakwestionowania. Jeśli prawnicy zidentyfikują w umowie klauzule niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa, kredytobiorca ma prawo do: unieważnienia całej umowy lub tzw. „odfrankowienia” kredytu, czyli wyeliminowania z umowy tych postanowień, które są niezgodne z prawem.
Unieważnienie umowy frankowej — kompensacja roszczeń
Jeśli kredytobiorca zdecyduje się na unieważnienie umowy frankowej, a sąd wyda wyrok unieważniający, wówczas frankowicz ma prawo do rozliczenia z bankiem wszystkich świadczeń wynikających z umowy, począwszy od jej zawarcia, aż do momentu jej unieważnienia.
W takim przypadku kredytobiorca frankowy może skorzystać z jednej z dwóch opcji. Pierwsza z nich zakłada kompensację roszczeń między bankiem a kredytobiorcą. Na przykład, jeśli frankowicz zapłacił bankowi kwotę wyższą niż wynikało to z umowy, może domagać się zwrotu nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych oraz kosztów związanych z prowizją, ubezpieczeniem czy innymi opłatami. Kluczowe będzie tutaj porównanie wysokości zaciągniętego kredytu z sumą rat kapitałowych, odsetkowych oraz innych wpłat, które frankowicz już uiścił. Kredyty CHF, ze względu na swoją specyfikę, często wiążą się z dodatkowymi kosztami, które mogą być przedmiotem roszczeń. Precyzyjne obliczenia będą miały decydujące znaczenie, ponieważ to na ich podstawie będzie można określić wysokość roszczenia, które frankowicz może wnieść przeciwko bankowi w procesie sądowym.
Takie rozliczenie możliwe będzie w ramach tego samego postępowania, w którym sąd stwierdził nieważność umowy.
Postępowanie unieważniające umowę — zwrot środków
Druga opcja zakłada, że podczas postępowania unieważniającego umowę frankową, sąd może zasądzić na rzecz frankowicza zwrot wszystkich wpłaconych przez niego środków. Jednakże, jeśli bank chciałby odzyskać jakiekolwiek pieniądze, musi wytoczyć osobną sprawę sądową przeciwko kredytobiorcy.
Warto pamiętać, że prawa kredytobiorców nie kończą się na wyroku sądu pierwszej instancji. Takie same prawa przysługują im także w trakcie apelacji, gdy sprawa trafia do sądu drugiej instancji, a nawet przed Sądem Najwyższym. Wielokrotnie zdarza się bowiem tak, że bank, który przegrywa sprawę z frankowiczem przed sądem pierwszej instancji, korzysta nie tylko z możliwości odwołania do sądu drugiej instancji, ale wielokrotnie również z możliwości wniesienia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego.
Kredyty CHF — a wybór rozwiązań i pomoc prawna
W efekcie kredytobiorcy frankowi mają możliwość, nie tylko unieważnienia całej ich umowy, z mocą wsteczną, czyli od dnia jej zawarcia. Mają również prawo do wyeliminowania z takiej umowy tych zapisów, które są niezgodne z przepisami prawa (tzw. odfrankowienie umowy). W praktyce oznacza to, że umowa zostaje dostosowana do przepisów prawa, a kredyt jest rozliczany na nowych warunkach, bez klauzul odnoszących się do kursu franka szwajcarskiego.
W dalszej części kredytobiorcy przysługuje prawo do dokonania rozliczenia finansowego z bankiem. Wybór odpowiedniej formy rozliczenia zależy od szczegółów konkretnej sprawy. Aby podjąć najlepszą decyzję, warto skorzystać z pomocy kancelarii frankowej. Specjaliści, z Kancelarii Żurawiecka, Krajewska i Wspólnicy, dokładnie wyjaśnią, jakie prawa przysługują frankowiczom w danej sytuacji i pomogą w dokonaniu odpowiednich obliczeń. Dzięki ich wsparciu cały proces staje się bardziej przejrzysty, a kredytobiorcy mogą liczyć na kompleksową pomoc prawną w rozwiązaniu problemu kredytowego.
Nie da się ukryć, że sytuacja frankowiczów jest skomplikowana, ale z odpowiednią wiedzą i wsparciem prawnym można skutecznie bronić swoich praw. Unieważnienie umowy kredytowej lub odfrankowienie kredytu to realne możliwości, które mogą przynieść znaczące korzyści finansowe konsumentom posiadającym kredyty CHF, Kluczowe jest podjęcie świadomej decyzji i skorzystanie z fachowej pomocy prawnej, która wesprze w całym procesie dochodzenia roszczeń.
Autor: radca prawny Katarzyna Necel-Smółka.; redakcja: Alicja Wojnar