Frankowicze, którzy nie decydują się na sądowe unieważnienie umowy kredytowej, mogą rozważyć zawarcie ugody z bankiem. Rozwiązanie to ma zarówno wady, jak i zalety. Najlepszym wyborem jest indywidualne przeanalizowanie sytuacji każdego kredytobiorcy frankowego. W poniższym artykule wyjaśniamy, na czym polega ugoda z bankiem i na co warto zwrócić uwagę przed jej podpisaniem.

Czym jest ugoda z bankiem?

Ugoda z bankiem stanowi alternatywny sposób zakończenia sprawy sądowej dla frankowiczów. W polskim porządku prawnym możemy wyróżnić dwa typy ugód: sądową i pozasądową.

Ugoda sądowa definiuje art. 917 § 1 kodeksu cywilnego. Zgodnie z przytoczonym przepisem przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego. Robią to, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Ugoda sądowa musi zostać uznana za dopuszczalną. Sąd może nie zatwierdzić jej, jeśli np. przeczy zasadom współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Niezwykle istotne jest, by treść ugody sądowej w sposób niebudzący wątpliwości, a zarazem ostateczny, określała roszczenia i obowiązki stron. 

Ugoda pozasądowa to natomiast umowa zawierana pomiędzy stronami, które łączy jakiś inny stosunek prawny, z którego pomiędzy nimi wyniknął spór. Zazwyczaj dotyczy ona niespłaconych długów bądź niewykonania lub niewłaściwego wykonania innego zobowiązania, na które umówiły się strony sporu. Ugoda służy temu, aby sprawy sądowej uniknąć i samodzielnie rozwiązać powstały spór.

Ugoda z bankiem, zarówno sądowa, jak i pozasądowa może zostać zawarta na każdym etapie postępowania. Zatwierdzona przez sąd ma podobne skutki jak prawomocny wyrok frankowy.

Ugoda z bankiem a unieważnienie umowy

Podkreślić należy, że ugoda z bankiem, co do zasady, wiąże się z wzajemnymi ustępstwami obydwóch stron, które dążą do polubownego zakończenia sporu. Ostateczny kształt ugody zależy od okoliczności indywidualnej sprawy. W przypadku gdy oprócz pozwu kredytobiorcy, bank zainicjował kolejne postępowanie w przedmiocie zwrotu kapitału kredytu, warto zadbać, aby ugoda swoim zakresem obejmowała obydwa postępowania sądowe.

W przypadku prawomocnego unieważnienia umowy kredytu, kredytobiorcy przysługuje zwrot całości rat uiszczonych od początku umowy kredytu do dnia jej prawomocnego unieważnienia. Co więcej, kredytobiorcy przysługują również ustawowe odsetki za opóźnienie od kwoty zasądzonej wyrokiem. Niekiedy sięgają one kilkudziesięciu, a nawet ponad stu tysięcy złotych.

Korzyści z zawarcia ugody

Jeśli chodzi o korzyści kredytobiorcy związane z zawarciem ugody, to można do nich zaliczyć:

• • zaoszczędzenie czasu oraz kosztów związanych z długotrwałym procesem sądowym (procesy sądowe mogą trwać kilka lat),
  • wyeliminowanie ryzyka pozwu banku o zwrot kapitału,
  • obniżenie salda zadłużenia / zmniejszenie raty kredytowej,
  • zwiększenie stabilności finansowej,
  • zwiększona przewidywalność: zmiana waluty kredytu na złotówki eliminuje ryzyko kursowe, w związku z czym kredytobiorcy mają pewność co do wysokości raty.

Ugoda z bankiem – na co zwrócić uwagę

Kluczowe w ugodzie z bankiem pozostają przede wszystkim realne korzyści finansowe dla frankowicza. Pośród nich możemy wymienić m.in. zmniejszenie salda zadłużenia oraz ewentualnie odzyskanie od banku części spłaconych już kwot. Przy zawieraniu ugody z bankiem warto zwrócić uwagę na:

• precyzyjne warunki przewalutowania (w przypadku, gdy ugoda obejmuje przewalutowanie kredytu z franka szwajcarskiego na złotówki),
• warunki umorzenia (w przypadku, gdy ugoda obejmuje umorzenie części zadłużenia) – czy umorzenie odbywa się w ramach restrukturyzacji kredytu, czy jest to wynik decyzji banku,
• długość okresu kredytowania – ugoda może bowiem wydłużyć całkowity okres spłaty kredytu, co może generować dodatkowe koszty,
• brak ukrytych opłat i prowizji,
• kwestię ewentualnego opodatkowania umorzonej kwoty bądź nadpłaty,
• kompleksowe zakończenie wszelkich spraw wynikających z umowy kredytu, w tym również ewentualnej sprawy z powództwa banku o zwrot kapitału.

Podatek od ugody

W przypadku zawarcia ugody frankowej, kredytobiorca może uzyskać umorzenie długu. Propozycja ugodowa banku opiera się bowiem o założenie umorzenia niespłaconej części kredytu frankowego bądź częściowego zwrotu nadpłaty. Kwota, jakiej klient nie musi więc spłacić do banku lub też kwota uzyskanej od banku nadpłaty, stanowi jego korzyść. Wartość ta podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym i należały wykazać ją w rozliczeniu rocznym.

Jednak istnieje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów). Obejmuje ono kredyty hipoteczne udzielone na cele mieszkaniowe. Przewiduje ulgę polegającą na zwolnieniu podatkowym kredytobiorców od zapłaty podatku dochodowego, jeżeli spełnione są następujące warunki:

• kredyt był zaciągnięty na cele mieszkaniowe,
• zobowiązanie kredytowe dotyczyło jednej inwestycji mieszkaniowej,
• kredytobiorca nie korzystał wcześniej z podobnej ulgi,
• kredyt był zabezpieczony hipotecznie.

Rozporządzenie ma zastosowanie do ugód zawieranych w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. Warto jednak zaznaczyć, że każda sytuacja winna zostać przeanalizowana indywidualnie. Dlatego wskazane jest, aby w trakcie procesu negocjowania ugody korzystać z wiedzy i doświadczenia profesjonalnych pełnomocników.

Proces zawarcia ugody

Zanim podpiszesz ugodę, warto skonsultować jej warunki z prawnikiem specjalizującym się w sprawach dotyczących kredytów frankowych. Nie warto również akceptować pierwszej oferty banku, ponieważ z dużym prawdopodobieństwem pojawią się kolejne bardziej atrakcyjne propozycje. Podkreślić bowiem należy, że to banki przegrywają prawomocnie zdecydowaną większość spraw, a zatem to im bardziej zależy na ugodzie.

Ugoda z bankiem – podsumowanie

Decyzja o zawarciu ugody z bankiem w sprawie wadliwej umowy kredytowej powinna być zawsze dokładnie przemyślana. Możliwe są sytuacje, kiedy to zawarcie ugody okaże się lepszym pomysłem niż kontynuowanie postępowania sądowego. Niemniej podjęcie decyzji w tym zakresie wymaga kompleksowej analizy. Należy zestawić warunki proponowanej ugody ze skalą korzyści finansowych możliwą do osiągnięcia w przypadku unieważnienia umowy kredytowej CHF przez sąd. Jeśli szukasz pomocy dotyczącej kredytu frankowego, skontaktuj się z Kancelarią Żurawiecka, Krajewska i Wspólnicy.

Autor: radca prawny Łukasz Szpaczyński; redakcja: Marta Buks