fbpx

Spłacasz kredyt konsumencki i zastanawiasz się, czy Twoja umowa kredytowa spełnia wymogi kredytu darmowego? Nie wiesz, czy możesz otrzymać zwrot odsetek od prowizji? Zacznijmy od tego, czym jest sankcja kredytu darmowego (SKD).

Czym jest sankcja kredytu darmowego?

Sankcja kredytu darmowego to szczególna instytucja prawna stworzona w celu ochrony kredytobiorców przed nieuczciwymi działaniami instytucji finansowych i innych pożyczkodawców. Została ona uregulowana w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Naruszenie wymienionych w ustawie przepisów skutkuje tym, że konsument zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu ustalonych w umowie. Warunkiem skorzystania z sankcji kredytu darmowego jest złożenie oświadczenia do banku.

Sankcja kredytu darmowego – kto może skorzystać?

Podstawowym wymogiem, który umożliwia konsumentowi skorzystanie z sankcji kredytu darmowego, jest wykrycie w umowie kredytowej naruszeń względem wspomnianej wyżej ustawy. Mówiąc o naruszeniach, nie mamy na myśli wyłącznie faktu pobierania odsetek od kredytowanych kosztów kredytu. W wielu umowach kredytowych znajdują się również inne naruszenia, których banki nagminnie się dopuszczają. Przykładowe nieprawidłowości w umowach kredytowych pozwalające na zastosowanie SKD:

  • pobieranie przez bank odsetek od kredytowanych kosztów kredytu;
  • błędne wyliczenie RRSO;
  • obecność innych, niewskazanych wprost w treści umowy kredytowej kosztów;
  • niewskazanie w treści umowy terminu wypłaty kredytu;
  • nieprecyzyjne określenie sposobu udostępniania środków kredytobiorcy

sankcja kredytu darmowego, bank, odsetki, Kancelaria Żurawiecka Krajewska

Możliwość skorzystania z sankcji kredytu darmowego jest obwarowana kilkoma warunkami. Sankcja kredytu darmowego dotyczy:

  • tylko kredytów konsumenckich;
  • kredytów konsumenckich udzielonych po 18.12.2011 r.;
  • kredytów konsumenckich, których wartość nie przekracza 255 550 tys. zł;
  • umów kredytów, od których całkowitej spłaty nie minął więcej niż rok

Zwrot odsetek od prowizji przez bank

Dotychczasową praktyką banków oraz innych instytucji finansowych udzielających pożyczki lub kredytu było kredytowanie prowizji za ich przyznanie. W przypadku wielu kredytów i pożyczek banki kredytowały również składki ubezpieczeniowe. Prowadziło to do zwiększenia kwoty udzielonego kredytu lub pożyczki.

Efektem powyższego był fakt, że od kredytowanych prowizji i składek ubezpieczeniowych banki naliczały odsetki. Tak samo, jak robią to od kwoty kredytu przekazanego kredytobiorcy do wypłaty. Było to oczywiście bardzo niekorzystne dla kredytobiorcy.

Sankcja kredytu darmowego pozwala kredytobiorcom, których umowa zawiera takie niedopuszczalne uregulowania na dochodzenie swoich praw. Wskutek tego, w określonych przypadkach, można żądać od banku zwrotu wszystkich przychodów kredytodawcy z tytułu udzielonego kredytu.

Jak orzekają sądy w sprawie odsetek od prowizji?

Obecnie pojawiają się wyroki, które rozstrzygają na korzyść konsumentów. Należy do nich chociażby wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z 13 października 2022 r. Wskazał on, że bank jest uprawniony do naliczania odsetek jedynie od rzeczywiście uruchomionej kwoty kredytu. Natomiast nie może ich naliczać od kosztów kredytu w postaci prowizji. Jednak aby linia orzecznicza na dobre się ukształtowała na korzyść kredytobiorców, niezbędne może okazać się pozytywne rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

sankcja kredytu darmowego, kredyt, odsetki, Kancelaria Żurawiecka Krajewska

Praktyka banków i instytucji finansowych wzbudza coraz więcej wątpliwości co do zgodności z prawem UE i ustawą o kredycie konsumenckim. W przedmiocie jej zgodności z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórze 3 listopada 2022 r. zadał pytanie prejudycjalne do TSUE. Składało się ono z dwóch zapytań.

  • Pierwsze z zapytań dotyczy ustalenia, czy w świetle postanowień powyższej dyrektywy dopuszczalne jest zamieszczenie w umowach o kredyt konsumencki postanowień, które przewidują oprocentowanie także pozaodsetkowych kosztów kredytu. Kwoty te składają się na całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta w wykonaniu jego zobowiązania wynikającego z umowy kredytu konsumenckiego.
  • Drugie zapytanie ma ustalić, czy w umowach kredytu dopuszczalne jest jedynie zawieranie postanowień ujawniających jedynie stopę oprocentowania kredytu oraz wyrażoną kwotą łączną wartość skapitalizowanych odsetek, bez jednoczesnego wyraźnego poinformowania konsumenta, że podstawą ich obliczenia jest kwota inna niż ta faktycznie wypłacona konsumentowi.

Udzielenie przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej pozytywnej odpowiedzi na zadane pytanie prejudycjalne może mieć fundamentalne znaczenie dla kredytobiorców.

Sankcja kredytu darmowego – korzyści kredytobiorcy

W ramach sankcji kredytu darmowego kredytobiorcy mogą uzyskać następujące korzyści:

  • wygaśnięcie roszczeń banku wobec kredytobiorcy o zapłatę odsetek i innych kosztów związanych z kredytem konsumenckim. W przypadku kredytów, które nadal są spłacane oznacza to, że kolejne raty będą znacząco niższe.
  • w przypadku kredytów spłaconych w części lub całości powstaje roszczenie konsumenta/kredytobiorcy wobec banku. Oznacza to, że kredytodawca jest zobowiązany do zwrotu już zapłaconych odsetek czy innych kosztów kredytowych.

Sankcja kredytu darmowego – podsumowanie

W obliczu obecnych przepisów osoby, które zaciągnęły kredyt konsumencki, mogą starać się o sankcje kredytu darmowego. Warunkiem skorzystania z niej jest występowanie w umowie kredytowej nieprawidłowości wymienionych w ustawie o kredycie konsumenckim. Jeśli zastanawiasz się, czy Twoja umowa kredytowa zawiera błędy, skontaktuj się z Kancelarią Żurawiecka, Krajewska i Wspólnicy. Eksperci pomogą Ci profesjonalną analizą zapisów umowy o kredyt.

Autor: Adwokat Monika Ćwik-Matoga, redakcja: Marta Buks