W ostatnich latach coraz więcej frankowiczów decyduje się na dochodzenie swoich praw przed sądem. Wiele umów kredytów indeksowanych lub denominowanych do franka szwajcarskiego (CHF) zawiera klauzule niedozwolone (abuzywne), co otwiera drogę do unieważnienia całej umowy i odzyskania wpłaconych środków. Zanim jednak rozpocznie się proces frankowy z bankiem, warto odpowiednio się przygotować. Poniżej przedstawiamy praktyczny przewodnik dla osób, które chcą rozpocząć dochodzenie swoich roszczeń w ramach procesu frankowego.
Ocena sytuacji prawnej i analiza umowy kredytowej
Pierwszym krokiem powinno być dokładne przeanalizowanie umowy kredytowej CHF oraz wszystkich jej aneksów i załączników. Kluczowe jest ustalenie, czy zawiera ona klauzule abuzywne – niezgodne z prawem konsumenckim i naruszające interesy kredytobiorcy.
Do najczęściej spotykanych klauzul abuzywnych należą zapisy, które nie określają w przejrzysty sposób zasad ustalania kursu franka szwajcarskiego przez bank. Wiele umów zawiera jedynie odwołanie do kursu bankowego, bez wyjaśnienia, jak ten kurs jest ustalany. Tego rodzaju postanowienia mogą prowadzić do stwierdzenia nieważności umowy frankowej już od momentu jej podpisania – niezależnie od tego, czy zawarto późniejszy aneks umożliwiający spłatę rat w walucie obcej.
Proces frankowy warto poprzedzić profesjonalną analizą umowy. Krajewska i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. k. oferuje taką analizę – wystarczy przesłać dokumentację kredytową, a prawnicy sprawdzą umowę pod kątem występowania niedozwolonych klauzul.
Zgromadzenie dokumentacji – proces frankowy
Dla prawidłowego zainicjowania procesu frankowego konieczne jest przygotowanie pełnej dokumentacji. Obejmuje ona umowę kredytową wraz z aneksami, załącznikami oraz regulaminem, a także historię spłat, zaświadczenie o wypłacie środków, informacje o kursach przeliczeniowych i poniesionych kosztach, a także korespondencję z bankiem – w tym ewentualne reklamacje i odpowiedzi.
Krajewska i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. k. wspiera swoich klientów w pozyskaniu tych dokumentów, które następnie są załączane do pozwu inicjującego proces frankowy.
Koszty procesu frankowego – co warto wiedzieć?
Decydując się na proces frankowy, należy liczyć się z określonymi kosztami. Opłata sądowa od pozwu wynosi 1 000 zł. Dodatkowo pobierana jest opłata skarbowa w wysokości 17 zł od każdego pełnomocnictwa. Koszty reprezentacji przez profesjonalnego pełnomocnika zależą od indywidualnej oferty – Krajewska i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. k. dostosowuje ją do możliwości klienta. W niektórych przypadkach sąd może zlecić opinię biegłego, co może generować dodatkowy koszt – od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Ewentualna apelacja wiąże się z kolejnymi opłatami, jeśli sprawa zostanie przekazana do sądu II instancji.
W razie wygranej koszty te zazwyczaj zostają przeniesione na bank. Mimo to, warto być przygotowanym na pokrycie kosztów początkowych na początku procesu frankowego.
Przebieg procesu frankowego
Proces frankowy może potrwać od kilku miesięcy do kilku lat – w zależności od sądu, aktywności banku i stopnia skomplikowania sprawy. Rozpoczyna się od złożenia pozwu oraz odpowiedzi na pozew, po czym sąd wyznacza termin rozprawy. W jej trakcie możliwe jest przesłuchanie pracowników banku (o ile bank o to zawnioskuje), a także frankowicza. Coraz rzadziej sądy decydują się na opinię biegłych.
Po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok. Bank może wnieść apelację, ale w wielu przypadkach sprawy kończą się korzystnym wyrokiem już przed sądem I instancji. Krajewska i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. k. reprezentuje swoich klientów przed sądami obu instancji w ramach trwającego procesu frankowego.
Jak zachować się na rozprawie?
Dla wielu frankowiczów rozprawa w ramach procesu frankowego to pierwszy kontakt z sądem. Pełnomocnik przygotowuje klienta wcześniej – omawia przebieg rozprawy oraz zasady, których należy przestrzegać na sali. Po wezwaniu wchodzisz na salę i zajmujesz miejsce obok pełnomocnika. Masz prawo przebywać na sali także podczas zeznań świadków i innych uczestników.
W czasie rozprawy należy wypowiadać się spokojnie i zgodnie z prawdą. Jeśli nie rozumiesz pytania, poproś o wyjaśnienie. Sąd może zapytać o okoliczności zawierania umowy, wiedzę o produkcie, ewentualne broszury informacyjne, czy proponowano Ci otwarcie rachunku walutowego itp.
Zabierz dokument tożsamości i wycisz telefon. Dokumentacja kredytowa znajduje się już w aktach sądowych – nie musisz jej przynosić na rozprawę.
Czy warto iść do sądu? Podsumowanie
W 2024 roku ponad 90% spraw zakończonych w ramach procesów frankowych zostało rozstrzygniętych na korzyść frankowiczów. Orzecznictwo sądów jest spójne i prokonsumenckie.
Odpowiednio przeanalizowana umowa i właściwe przygotowanie do procesu frankowego pozwalają na zakwestionowanie niekorzystnych zapisów i odzyskanie należnych środków. Krajewska i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. k. przeprowadzi Cię przez wszystkie etapy – od analizy dokumentacji, aż po rozliczenie z bankiem po prawomocnym wyroku sądu.
Najczęstsze pytania dotyczące procesu frankowego
Ile kosztuje proces frankowy?
Koszt procesu frankowego obejmuje opłatę sądową w wysokości 1000 zł, opłatę skarbową 17 zł od pełnomocnictwa oraz wynagrodzenie pełnomocnika, które ustalane jest indywidualnie. Dodatkowo mogą pojawić się koszty opinii biegłego i apelacji. W przypadku wygranej bank zazwyczaj ponosi te koszty.
Jak długo trwa proces frankowy?
Czas trwania procesu frankowego zależy od obciążenia sądu, reakcji banku oraz złożoności sprawy. Może potrwać od kilku miesięcy do kilku lat. Coraz więcej spraw kończy się na etapie wyroku sądu I instancji, ale bank ma prawo złożyć apelację.
Czy muszę brać udział w rozprawie sądowej?
Tak, jako strona w procesie frankowym kredytobiorca bierze udział w rozprawie. Pełnomocnik przygotuje Cię wcześniej do zeznań. Sąd może zapytać o przebieg zawierania umowy, informacje udzielone przez pracownika banku oraz szczegóły dotyczące oferty kredytowej.
Autor artykułu: Radca Prawny Dominika Praszkiewicz