Wznoszenie budynków na terenach górniczych jest obarczone ryzykiem powstawania szkód pochodzenia górniczego. Owe szkody mogą mieć wpływ nie tylko na wygląd budynku, ale przede wszystkim na bezpieczeństwo jego mieszkańców. Dlatego niezwykle istotnym jest, aby pomyśleć o zabezpieczeniu przed szkodami górniczymi już na etapie budowy. Pozwala to zminimalizować negatywne skutki działalności kopalni. Czy można odzyskać koszty dodatkowych inwestycji? Zabezpieczenie przed szkodami górniczymi – czy kopalnia zwróci poniesione koszty?
Szkody górnicze, czyli jakie?
Najprostsza definicja szkody górniczej jednoznacznie wskazuje na jej bezpośredni związek z działalnością kopalni. Mianowicie szkoda górnicza odnosi się do uszczerbku lub straty, która została spowodowana przez działalność górniczą. Górnośląskie Zagłębie Węglowe wciąż jest głównym zagłębiem węglowym Polski. Za wyjątkiem jednej, zlokalizowane tu są obecnie wszystkie czynne kopalnie. Ponadto aż 80,06% udokumentowanych zasobów bilansowych polskich węgli kamiennych występuje właśnie w tym zagłębiu. Nie pozostaje to obojętne dla infrastruktury znajdującej się na ternie Śląska, a częstotliwość występowania szkód górniczych na tym terenie jest znaczna.
Przy czym warto zauważyć, że szkody górnicze można podzielić nie tylko ze względu na to czego dotyczą, czyli na budynkach, na gruntach czy na plonach uprawnych, ale i ze względu na stopień ich zaawansowania.
W przypadku szkód górniczych na nieruchomościach można mówić o kilku kategoriach. W pierwszej z nich znajdują się szkody najlżejsze, natomiast w piątej te dyskwalifikujące możliwość budowy obiektu. Zabezpieczenia dotyczące przedostatniej, czwartej kategorii, co do zasady wymagają najwyższych nakładów finansowych, ale też wiążą się z możliwością otrzymania najwyższej kwoty.
Zabezpieczenie przed szkodami górniczymi
Najbardziej typowymi rozwiązaniami w zakresie zabezpieczenia budynku przed szkodami górniczymi jest wzmocnienie podziemi i fundamentów, a także podzielenie budynku na mniejsze części, czy też redukcja oddziaływania podłoża oraz wzmocnienie części nadziemnej budynku.
Niezależnie od sposobu zabezpieczenia nieruchomości i korzyści płynących z tego rozwiązania wiąże się to ze znacznymi kosztami, które należy ponieść już na etapie budowy. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że koszty związane generowane przez zabezpieczenie przed szkodami górniczymi mogą podlegać zwrotowi. Do kogo należy zwrócić się, aby odzyskać pieniądze?
Odszkodowanie za szkody w budynkach
W celu otrzymania zwrotu kosztów poczynionych na zabezpieczenie przed szkodami górniczymi konieczne jest złożenie wniosku do Skarbu Państwa albo bezpośrednio do przedsiębiorcy górniczego, który jest właściwy ze względu na rejon powstania szkody.
Przed złożeniem wniosku należy zgromadzić dokumentację, a następnie przedłożyć ją jako załączniki do wniosku. Załącznikami do wniosku będą:
- informację o warunkach geologiczno–górniczych,
- warunki zabudowy,
- pozwolenie na budowę lub rozbudowę obiektu budowlanego
- oraz projekt techniczny obiektu budowlanego.
Niezbędne będzie także sporządzenie i załączenie projektu zaplanowanych zabezpieczeń przed szkodami, dziennika budowy zawierającego notatki o wykonywanych zabezpieczeniach, a także kosztorysu kosztów poniesionych celem zabezpieczenia budynku przed wpływem eksploatacji górniczej, w tym kosztów sprzętu, materiałów i robocizny.
Zgłaszanie szkód górniczych
Jeżeli chodzi o samą treść wniosku należy pamiętać przede wszystkim o wskazaniu w nim danych osobowych wnioskującego (właściciela budynku), a także podaniu informacji dotyczących samego obiektu, miejsce położenia, czasu budowy, numeru pozwolenia na budowę, a także kategorii terenu górniczego.
Istotnym jest, aby treść wniosku w sposób konkretny precyzowała zakres roszczeń, a dokumentacja nie pozostawiała wątpliwości, szczególnie co do wysokości kosztów poniesionych na poczet zabezpieczenia przed szkodami górniczymi. Jednakże negatywne rozpatrzenie wniosku nie zamyka drogi do dalszego dochodzenia roszczeń. W takiej sytuacji konieczne będzie skierowanie sprawy do sądu.
Jak podaje orzecznictwo zasada odpowiedzialności znajduje się w istocie poza sporem. Co to oznacza dla właściciela nieruchomości? Źródłem odpowiedzialności jest prowadzenie eksploatacji górniczej przez zakład górniczy, co skutkuje koniecznością poniesienia dodatkowych nakładów w celu zabezpieczenia budynku. Podstawę tego rodzaju odpowiedzialności stanowi art. 146 w związku z art. 150 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze, uprawnia on do żądania naprawienia wyrządzonej szkody lub refundacji poniesionych celowo nakładów związanych z zabezpieczeniem przed szkodami górniczymi.
Niezależnie jednak od przychylności orzecznictwa, warto skorzystać z pomocy profesjonalistów, aby nie narazić się na braki w treści wniosku, czy też niedoszacowanie możliwości odzyskania poniesionych kosztów. Jeśli jesteś właścicielem nieruchomości na terenach zagrożonych szkodami górniczymi, skontaktuj się z naszą Kancelarią w Katowicach. Nasi doświadczeni prawnicy specjalizują się w sprawach dotyczących odszkodowań za szkody górnicze i oferują kompleksową pomoc na każdym etapie postępowania. Zadbamy o to, abyś otrzymał należne odszkodowanie za szkody górnicze i wsparcie w trudnym procesie dochodzenia swoich praw. Skontaktuj się z nami już dziś, aby zabezpieczyć swoją nieruchomość i przyszłość!
Autor: Patrycja Ney-Reroń, Redakcja: Olga Łukasiewicz